Klasa 6A

Temat: Powstanie Chmielnickiego.

CELE

1. Wiem, kim byli Kozacy zaporoscy:

1. Kozacy zaporoscy – Kozaczyzna;
2. Ukraina;
3. Dzikie Pola – Zaporoże;
4. żołd.

2. Wyjaśniam przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego.
3. Przedstawiam skutki powstania Chmielnickiego.

Bohdan Chmielnicki – szlachcic z pochodzenia; pełnił obowiązki pisarza wojsk zaporoskich.

UKRAINA – włączona do Polski: 1569 r., unia lubelska – Rzeczpospolita Obojga Narodów

KOZACY – nazwa grupy mieszkańców południowej Ukrainy, która słynęła z odwagi i ryzyka w osiąganiu celu;                                                                                          - nieudana próba stworzenia wojska przez króla Stefana Batorego – Kozacy rejestrowi: żołd.

PRZYCZYNY WYBUCHU POWSTANIA CHMIELNICKIEGO – 1648 r.

1. Kozacy rejestrowi: przywileje, pocz. XVII w. – zmniejszenie liczby
2. Kozacy nie rejestrowi- 1638 r. stawali się chłopami
3. wprowadzenie poddaństwa i pańszczyzny
4. walka z Kościołem prawosławnym

PRZEBIEG WALK POWSTAŃCZYCH

 

SKUTKI POWSTANIA KOZACKIEGO, BOHDANA CHMIELNICKIEGO:

największymi przegranymi okazali się ………………………………………………………………………………

 

Temat: Potop szwedzki.

CELE

1. Znam przyczyny najazdu szwedzkiego na Polskę w 1655 r.:

1. król Polski - Jan Kazimierz Waza;
2. król Szwecji – Karol X Gustaw.

2. Opowiadam, jak społeczeństwo polskie odparło najazd Szwedów:

1. Przeor Augustyn Kordecki;
2. Hetman Stefan Czarniecki („Ja nie z soli ani z roli, tylko z tego, co mnie boli, wyrosłem.”)

3. Wymieniam skutki potopu szwedzkiego.

PRZYCZYNY NAJAZDU SZWEDÓW NA POLSKĘ

• opanowanie Inflant
• używanie tytułu króla Szwecji przez króla Polski Jana Kazimierza Wazę

Wcześniejsze wojny ze Szwecją

• 1605 r. – bitwa pod Kircholmem: zwycięstwo Polaków
• 1627 r. – bitwa morska pod Oliwą: zwycięstwo Polaków

POTOP SZWEDZKI: 1655 r. – 1660 r.

1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(podr., str.101-102 – infografika)

SKUTKI POTOPU SZWEDZKIEGO

• wyniszczenie ziem polskich;
• utrata Inflant;
• utrata zwierzchności nad Prusami Książęcymi w 1657 r. – (traktaty welawsko -bydgoskie: w zamian za pomoc militarną Polsce uzyskały niezależność) stały się wkrótce groźnym przeciwnikiem Polski;
• wzrost znaczenia magnaterii w Polsce;
• wzmocnienie katolicyzmu;
• opieka nad chłopami – śluby lwowskie Jana Kazimierza Wazy;
• rozwój kontrreformacji;
• upadek gospodarczy i polityczny Rzeczpospolitej Obojga Narodów;
• słabość armii polskiej;
• zrabowanie przez Szwedów wielu dzieł sztuki.